11 maart 2021
Start buttons
Na mijn recente test met Capitaine zijn mijn ideeën over start buttons veranderd. Ongetwijfeld gaan deze nog verder evolueren naarmate ik en andere mensen meer hiermee aan de slag gaan. Dus dit is mijn opvatting van vandaag, 11 maart 2021, anders dan die van gisteren en waarschijnlijk ook anders dan die van morgen.
Wat?
Een start button is een cue van het paard dat aangeeft dat hij ok is met iets dat de handler (jij dus) gaat doen. Dus , bijvoorbeeld, in plaats van zomaar te beginnen spuiten met de vliegenspray, kan je wachten totdat je paard aangeeft dat hij ok is met het feit dat je gaat sprayen en dan pas begin je.
Gaan we echt het paard laten beslissen of we iets mogen doen? (Of waarom ik eerst terughoudend was)
Ik geef toe, toen ik eerst hoorde van deze techniek , had ik hier heel wat bedenkingen bij.
Ten eerste vind ik dat je ‘eerlijk’ (lees voorspelbaar) moet zijn tov je paard. Dit impliceert dat je bereid moet zijn om de handeling niet te doen als het paard de start button niet geeft. Nu kan ik mij maar zeer weinig ‘handelingen ‘ voorstellen die ik bereid ben uit te stellen bij afwezigheid van de start button.
Sommige mensen zeggen dat ze niet rijden als hun paard de start button niet geeft om te rijden, maar als uw rij-instructeur aan huis komt les geven, kan je moeilijk een kwartiertje vooraf afbellen met de boodschap dat uw paard het vandaag niet zag zitten. Ook kan je moeilijk aan een hoefsmid vragen om rekening te houden met de start button dat je paard al dan niet geeft.
Ik probeer in de omgang met mijn paarden zoveel mogelijk rekening houden met hun gevoel bij hetgeen ik hen vraag, maar ik vind ook niet dat de balans in de andere richting moet overslaan. Vergelijk het met kinderen opvoeden. Als zoonlief u op een morgen zegt : ‘mama ik wil niet naar school’, dan ga ik daar zeker aandacht voor hebben. Ik ga proberen uit te vissen waarom hij blijkbaar niet graag gaat : is het de juf, de vriendjes, …En ik ga alles doen om dit te verhelpen en zijn aversie voor school te verminderen. Maar hij gaat wel naar school gaan. No way dat ik ga instemmen met zijn vraag om niet naar school te gaan.
Zo is het voor mij ook met paarden. Ik zorg dat het zadel past, dat mijn paard osteopatisch gechecked is, ik probeer zo vriendelijk en ergonomisch mogelijk voor het paard te rijden, ik houd rekening met de feedback dat hij mij geeft terwijl ik rij, …Maar als ik plan te rijden, dan wil ik er echt op. Dus tot op zekere hoogte (speciaal in het vet gezet omdat die nuance belangrijk is) vind ik wel dat paarden een aantal dingen gewoon moeten accepteren. Als dit gaat over iets dat ze minder leuk vinden, gaan we dit counterconditioneren door in kleine stapjes te trainen en veel te belonen.
Laten we het toch eens proberen (want een open mind houden is belangrijk)
Nu kwam ik enkele weken terug op het idee dat het onderhouden van de koker van Capitaine wel een goede testcase kon zijn om eens aan de slag te gaan met start buttons.
Capitaine is zeer meegaand in alles, maar hij vindt het niet leuk dat je aan zijn koker komt. Telkens als ik aan zijn koker probeer te komen, krijg ik een dreigend achterbeen. Ik probeer dan op te bouwen via approach & retreat aangevuld met click & wortel. Zo laat hij toe om er heel even aan te komen met wat water. Beter dan niks, maar onvoldoende voor een goede wasbeurt.
Momenteel zit ik in de situatie dat ik zijn koker weinig of niet onderhoud, dus is er geen verschil met het geval dat hij geen start button zou geven.
Daar gaan we dus : ik maak Capitaine vast aan de boom waar hij meestal staat als ik hem klaar maak en plaats een kegel over een tak ter hoogte van zijn hoofd.
Ik click 1 of 2 keer voor het tikken van de kegel alleen. Nadien ga ik, nadat hij de kegel tikt, dezelfde approach en retreat techniek toepassen als voordien om zijn koker te wassen. Dus schematisch ziet het er zo uit :
- Capitaine tikt kegel
- ik ga met natte doek naar koker en kom eraan tot zover dat ik denk dat hij aankan -> click&treat
- dan wacht ik weer totdat Capitaine de kegel aantikt , eer ik terug met mij doek even aan zijn koker kom, enz.
Vaststelling :
- Capitaine blijft wel steeds vlot de kegel tikken. Dus ik heb geen enkele keer het geval gehad dat hij de start button niet gaf.
- Ik heb veel minder moeten opbouwen eer ik de koker volledig kon wassen. Ik kon dus grotere stappen nemen in mijn approach & retreat plan en had bijgevolg een sneller resultaat.
- Hij was zelfs ok met het feit dat ik de koker manipuleerde zodat hij er helemaal uit kwam en de wasbeurt makkelijker en vollediger was (no way dat hij dit vroeger had toegelaten)
- En het allerbelangrijkste voor mij was dat hij heel zelden gedreigd heeft met zijn achterbeen (misschien 1 of 2x gedurende heel de wasbeurt, terwijl ik anders het bijna bij elke aanraking had)
Het was duidelijk voor mij dat Capitaine veel minder problemen had met het aanraken van zijn koker indien hij zelf kon beslissen wanneer ik dit deed. Dit is inderdaad hetgeen er over start buttons gezegd wordt, maar dat het zo een verschil kon geven voor mijn braaf paard, had ik echt niet verwacht.
Ik ben dus nu wel echt overtuigd dat deze techniek werkelijk het verschil kan maken, op z’n minst in bepaalde gevallen.
Discussie
Alhoewel dit voor mij zeer positief was, heb ik wel nog enkele bedenkingen :
- Capitaine is heel zijn leven met clickertraining opgevoed.
- Hij kon bijna niet anders dan die kegel aantikken. In de opzet dat ik hem heb geplaatst kon hij enkel aangelijnd blijven staan (dus niks doen) of de kegel tikken. Hij kon niet weg en hij kon ook geen andere dingen gaan doen.
- Die kegel stond wel echt naast zijn hoofd. Voor een clickergetraind paard met niks dan positieve ervaringen met kegeltjes tikken is het niet tikken van die kegel moeilijker dan het wel aanraken ervan.
Dus, alhoewel de essentie van start buttons is om het paard de keuze te geven, heb ik hem hier zeer weinig vrijheidsgraden gegeven. En zelfs dan kreeg ik een enorm verschil in acceptatie van wat ik aan het doen was.
Ik vraag mij gewoon af of dezelfde oefening, maar deze keer niet aangelijnd en in de wei, ook zulk positief resultaat zou hebben gehad? Als hij kan kiezen tussen niks doen en een kegel tikken, gaat hij voor de kegel. Maar indien de keuze moet gemaakt worden tussen, niks doen , kegel tikken, bij de vriendjes gaan of gras gaan eten, dan ben ik nog niet zo zeker dat kegel tikken de overhand gaat hebben.
Ik realiseer mij nu dat dit waarschijnlijk de grond is van mijn oorspronkelijke terughoudendheid bij deze techniek : de kans dat een paard de start button gaat geven als hij in volledige vrijheid is (en dus hij andere leuke dingen kan doen) is volgens mij niet zo groot. Hierdoor riskeer je om niet aan de gewenste handeling toe te komen en leer je je paard eigenlijk de oefening te ontlopen. Omdat er zoveel nadruk wordt gelegd op keuzevrijheid als men het over start buttons heeft, ben ik er altijd van uitgegaan dat er inderdaad volledige vrijheid was.
Maar als je het zo opzet dat je paard heel makkelijk de start button kan geven en heel moeilijk andere (ongewenste) gedragingen kan doen, heb je wel veel minder kans dat het paard de start button niet geeft.
Laten we eerlijk zijn, eigenlijk doe je dit ook als je conventioneel traint (allée conventioneel voor mij, dus R+) : je manipuleer de omgeving zodat je paard bijna niet anders kan doen dan wat je wil trainen : “set it up for success” noemt dit. Het lijkt logisch dat dit hier niet anders is, en dat bijgevolg de kans dat ik de start button niet krijg bijna even groot (of klein) is als de kans dat het paard niet naar het gewenst gedrag zal gaan bij een meer conventionele trainingsopstelling. Mijn vrees is dus echt niet gegrond.
Maar het blijft wel nog een relatief nieuw inzicht en er zijn (voor mij althans ) nog veel onbeantwoorde vragen . Ik vraag mij bijvoorbeeld af of, eens je iets traint via start button, je dit gedrag voor de rest van je leven moet blijven op start button hebben? Als ik nu het komende jaar Capitaine zijn koker was via een startbutton, is dan de aversie van deze handeling niet verdwenen en kan ik het nadien niet zonder startbutton doen?
Of wat met andere mensen? Kan ik een paard leren voeten geven met een start button zodat het paard hiermee een positieve ervaring krijgt, en kan dan tussendoor de hoefsmid komen en zonder start buttons werken?
Conclusie
Na dit experiment ben ik wel heel erg overtuigd geworden van de waarde van deze techniek. Ik ga in de toekomst zeker meer moeite doen om na te denken of een bepaald probleem kan opgelost worden via start buttons. In eerste instantie zal ik wel zorgen dat de trainingsopstellingen zo is dat er geen andere zeer aanlokkelijke gedragingen in competitie treden met het geven van de startbutton. De toekomst zal uitwijzen of ik nu voor de rest van mijn leven Capitaine zijn koker moet wassen met een start button of dat dit voor een tijdje doen voldoende is om counterconditioning te krijgen.
Wordt vervold…..
